Penggunaan Dialek

Bahasa Melayu Kelantan (Dialek Kelantan:Baso Melayu Klate Jawi:بهاس ملايو كلنت) merupakan Bahasa Melayu yang dipertuturkan oleh di Negara Bagian Kelantan. Dialek ini juga dipertuturkan di sebahagian Terengganu (di Pulau Perhentian dan Besut) serta sebahagian Kedah seperti di Baling, Sik serta Padang Terap.



Pada dasarnya, Bahasa Melayu dialek Kelantan ini mirip dengan Bahasa Melayu Patanni yang juga dituturkan di sebagian selatan Thailand, tetapi telah dipisahkan dengan keadaan sosial serta politik ke 2 negara tersebut.



Dialek ini mempunyai perbedaan ketara berbanding dengan kebanyakan dialek Bahasa Melayu yang dituturkan di Semenanjung Malaya (terutama Bahasa Melayu Johor), yang menekankan penggunaan vokal [ə] (e pepet seperti perkataan emak). Bahasa Melayu Kelantan mempunyai persamaan dengan Bahasa Melayu dialek Betawi atau Sambas yang memakai peralihan bunyi /e/ seperti lele pada akhir dialek vokal serta penggunaan akhiran /o/ seperti dialek Jambi dan Palembang, menyebabkan Bahasa Melayu Kelantan yang pekat sangat sulit dipahami oleh penutur Bahasa Melayu yang lain (Kecuali penutur Bahasa Melayu Pattani serta penutur Dialek Terengganu yang berkerabat)


Contoh perbezaan perkataan Bahasa Melayu standard dan bahasa Melayu Kelantan

Bahasa Melayu standard                            Bahasa Melayu Kelantan

Saya                                                           Sayo (urusan resmi)

                                                                   Ambo (menunjukkan hormat)

                                                                   Kawe (untuk kenalan biasa)

                                                                   Kito (dengan orang yang lebih tua)

Aku (dengan sahabat rapat)                          Oghe (di kalangan keluarga) 

Kamu                                                            Demo/Awok

Itu                                                                 Hok tu

Ini                                                                  Hok Nih

Panjat                                                            Ghukah

Beritahu                                                         Ghoyak

Rambutan                                                        Mokte

Satu                                                                  So'

Keluar                                                              Tubik

Boleh                                                                 Buleh

Perkataan yang berakhir dengan 'an','am','ang'
Perkataan yang berakhir dengan an, am, ang biasanya akan diganti dengan /e/ - seperti dialek Betawi dan Sambas.

Bahasa Melayu standard                         Bahasa Melayu Kelantan 

Jangan                                                                     Jange

Ikan                                                                        Ike

Makan                                                                    Make

Lengan                                                                    Lenge

Ayam                                                                      Aye

Abang                                                                     Abe

Bimbang                                                                  Bimbe

Binatang                                                                  Binate/Nate

Perkataan yang berakhir dengan 'a','o','e'
Perkataan yang berakhir dengan 'a','o','e' biasanya (bukan semestinya) akan diganti dengan 'o' (seperti dialek Palembang, Jambi serta sebahagian Riau Daratan.)

Bahasa Melayu standard                                                           Bahasa Melayu Kelantan

Buka                                                                                                        Buko

Mana                                                                                                       Mano

Baka                                                                                                        Bako

Dua                                                                                                          Duo

Tiga                                                                                                          Tigo

Rasa                                                                                                         Ghaso

Tasydid


Peranan Tasydid dalam loghat Kelantan adalah begitu besar maksudnya. Penggunaan Tasydid (penekanan konsonan) akan menyebabkan susunan struktur perkataan tidak berubah.

Bertasydid(Bahasa Kelantan)                                  Tanpa Tasydid(Beza maksud yang ketara)

Ruput make kkambing                                             Rumput makan kambing

Rumput dimakan oleh kambing (maksud sebenar )

Tok ppaka                                                                 Tak pakai

Tidak boleh pakai/tidak berguna (maksud sebenar)

Make kketeng                                                            Makan kantin

Makan di kantin ( maksud sebenar )

Kkecek                                                                       Kecek/pujuk

Bercakap ( maksud sebenar )

Baju ddale                                                                  Baju dalam                                      Baju dimasukan dalam seluar ( maksud sebenar )

Bunga bahasa

Bunga bahasa                                    Maksud

Yak!                                                 Ooh!

Gak/Pah                                             Habis tu/Jadi

Ho                                                     Ya lah.

Dok?                                                  Bukan?/Betul tak? (Persoalan.)

Lamoke.                                             Nantikan.

Kata penguat

Kata penguat                                        Maksud

Manis lleting                                        Sangat manis

Masing ppeghak                                 Sangat masin

Pahit llepe                                           Sangat pahit

Mase ppughik                                     Sangat masam

Tawa eber                                           Sangat tawar

putih ssueh/ssembo                               Sangat putih